- Główna
- Jak sobie poradzić w czasie epidemii? - porady psychologa w formie podcast
- Gimnastyka mózgu - pamięć, koncentracja, spostrzegawczość
- Elementy Kinezjologii Edukacyjne Paula Dennisona
- Motywacja
- Co to jest uważność (mindfulness) i jak ją rozwijać u dziecka?
- Ćwiczenia percepcji słuchowej
- Ćwiczenia percepcji wzrokowej
- Ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej
- Ćwiczenia manualne
- Czym jest rodzicielstwo bliskości, gdy mamy dzieci szkolne?
- Opowiadania o emocjach i nie tylko
- Literatura o wychowaniu
- Depresja u dzieci - artykuł
- Czytek - ciekawe pozycje książkowe do nauki i doskonalenia czytania
- Dlaczego warto słuchać audiobooków?
- Dlaczego warto oswoić rodzicielską zość?
- Czym jest pozytywna dyscyplina? Czy dyscyplina może być czymś pozytywnym?
- Dlaczego dzieci nas nie słuchają?
Rozwijanie percepcji słuchowej:
Różnicowanie dźwięków:
1) Dziecko zamyka oczy lub odwraca się, a druga osoba uderza w jakiś przedmiot (np. garnek, blat stoły) lub gra krótką melodię na instrumencie – należy zgadnąć, co jest źródłem dźwięku;
2) W ćwiczenie można zaangażować rodzeństwo, kolegów: jedno dziecko woła jakiś wyraz, a drugie ma zgadnąć, kto wołał;
3) Nagrywamy na kasetę magnetofonową różne dźwięki, np. prace silnika, płacz dziecka, głosy zwierząt, mowę kogoś z rodziny, a dziecko rozpoznaje, co to za odgłosy;
Odtwarzanie rytmu i innych struktur czasowych:
1) Wystukujemy na bębenku (można także uderzać w blat stołu, spód garnka itp.) prosty rytm, a dziecko ma go wyklaskać lub wytupać, odłożyć tyle przedmiotów, ile było uderzeń lub zapisać zasłyszany dźwięk za pomocą kropek;
2) Klaszczemy lub stukamy, a dziecko posuwa się do przodu tyle kroków, ile było klaśnięć;
3) Klaszczemy lub stukamy; dziecko różnicuje siłę uderzeń, a następnie je zapisuje (mocne uderzenie można np. zapisać jako „-” , a słabsze jako „o”;
Rozpoznanie i naśladowanie dźwięków:
1) Pokazujemy obrazki ze zwierzętami; dziecko ma powiedzieć, co to za zwierzę i jakie wydaje dźwięki;
2) Naśladujemy dźwięki (tykanie zegara, odgłos tramwaju, śpiew ptaków, itp.), a dziecko wybiera właściwy obrazek spośród kilku znajdujących się na stole;
Ćwiczenie słuchu fonematycznego:
1) Różnicowanie podobnie brzmiących słów: układamy przed dzieckiem pary obrazków, które możemy narysować lub wyciąć z gazety; nazwy przedstawionych przedmiotów w każdej parze powinny brzmieć podobnie np. „czapka” – „żabka”, „bucik” – budzik”. Dziecko po usłyszeniu słowa ma wskazać odpowiedni obrazek;
2) Wyszukiwanie określonych sylab w szeregu: wypowiadamy różne sylaby, a dziecko sygnalizuje (np. klaśnięciem) moment usłyszenia sylaby, którą wcześniej z nim ustaliliśmy;
3) Dziecko nasłuchuje sylab podobnie brzmiących (np. pa, ba, ka, ga), sygnalizując ich pojawienie się;
4) Powtarzanie podobnie brzmiących słów: mówimy dziecku wyrazy, różniące się tylko jedną głoską (najlepiej bezsensowne, wymyślone przez nas, np.: „wary” – „fary”, „dok” – „tok”);
5) Inny wariant poprzedniego ćwiczenia: wypowiadamy dwa tego typu wyrazy, a dziecko ma powiedzieć czy się różnią, a jeśli tak, to jaka litera. W tym zadaniu należy czasem powtórzyć to szmo słowo (np. „woty” – „woty”, „doda” – „doda”), aby kształtować u dziecka czujność fonetyczna;
6) Segregowanie obrazków wg pierwszej lub ostatniej głoski ich nazwy (możemy tu wykorzystać ilustracje z gazet lub książek); zadaniem dziecka jest np. wyszukać rysunki przedmiotów zaczynających się na literę „g”, kończących się na literę „b” itp.;
7) Reagowanie na wyraz zaczynający się określoną głoską: gdy dziecko usłyszy takie słowo, powinno klasnąć lub podskoczyć; 8) Przygotowujemy zestaw ilustracji oraz litery odpowiadające pierwszej głosce ich nazwy, obrazki rozkładamy na stole. To ćwiczenie może mieć trzy wersje: a) Prosimy dziecko aby znalazło obrazki których nazwa zaczyna się na literę np. „o” i równocześnie pokazujemy mu karteczkę z tą literą; b) Mówimy nazwę głoski, ale nie pokazujemy jej; c) Pokazujemy napisaną literę, nie wymawiając jej nazwy.
Ćwiczenie analizy i syntezy słuchowej:
Podział zadania na wyrazy:
1) Liczenie wyrazów w zdaniu (zaczynamy od krótkich zdań, przechodząc następnie do coraz bardziej złożonych);
2) Powtarzanie określonych wyrazów: wypowiadamy zdanie, a dziecko ma powiedzieć jedno z stepujących w nim słów; utrudnieniem zadania będzie polecenie, by dziecko powtórzyło np. drugi wyraz tego zdania, najdłuższy wyraz, słowo zaczynające się na samogłoskę itp.
3) Budowanie zdania z podanym wyrazem; układanie zdania o przedmiocie, który pokazujemy dziecku (np. o zabawce)
Podział wyrazu na sylaby: Przygotowujemy zestaw obrazków przedstawiających przedmioty o dwusylabowych nazwach (np. auto, domek, lampa), a następnie:
1) Wypowiadamy nazwę jednego z obrazków leżących przed dzieckiem, dzieląc ją dłuższą pauzą na sylaby (np. do---mek), zadaniem jest wymówienie tego słowa w całości (można dodatkowo polecić dziecku, by podało liczbę w danym wyrazie) oraz pokazanie, jaki to przedmiot;
2) Pokazujemy rysunek, a dziecko podaje jego nazwę, dzieląc ją następnie na sylaby; może pomagać sobie klaszcząc lub wystukując;
3) Mówimy tylko początkową sylabę wyrazy nazywającego jakiś przedmiot; dziecko ma odszukać odpowiedni obrazek i dopowiedzieć drugą sylabę – np. mówimy „do…”, a dziecko szuka obrazka i dopowiada resztę wyrazu „…mek”;
4) Dziecko ma wyszukać wszystkie obrazki, których pierwsza sylaba to np. „ba” (balon, baton, baba), „ko” (kosa, koza, kotek, koło);
5) Dziecko dzieli na sylaby nazwy przedmiotów z najbliższego otoczenia np. okno, stołek;
Rozpoznawanie sylab:
1) Przygotowujemy sylaby napisane odręcznie bądź wycięte np. z gazet a) Podobne – np. „pa”, „po”, „pu”, „pe”, „py”, „pi”, b) Różne, np. : „sa”,”la”, „ko”, „te”, „pi”; rozkładamy przed dzieckiem sylaby z danej grupy, a następnie wypowiadamy po jednej – dziecko wyszukuje ją spośród pozostałych;
2) Różnicowanie sylab podobnych: umawiamy się z dzieckiem, że gdy usłyszy daną sylabę (np. „ba”), podniesie rękę lub zastuka; następnie mówimy podobne sylaby np. „pa”, „ga”, „da”, „ba”;
Podział na głoski: (ćwiczenia rozwijające także słuch fonetyczny)
1) Wypowiadamy słowo, a dziecko ma powiedzieć, jaką literę słyszy: a) Na początku wyrazu (np. aka, ada, eta, as, oda) – wyrazy rozpoczynające się samogłoską; b) Na początku wyrazu (np. bot, dok, wod, jod) – wyrazy rozpoczynające się spółgłoską; c) Na końcu (wot, gog, jog) – spółgłoski; d) Na końcu wyrazu (deda, ala, ele) – samogłoski; e) W środku wyrazu (hok, kom, dok) – samogłoski; f) W środku wyrazu (hik, wik, gik) – spółgłoski; Należy zachować powyższą kolejność ćwiczeń i przechodzić do następnego etapu dopiero po opanowaniu poprzedniego. Jeśli dziecko nie radzi sobie z wyrazami trzyliterowymi, zaczynamy od sylab. Jeśli dziecko ma trudności z rozróżnieniem nagłosu i wygłosu lub śródgłosu można przeciągać te litery, które chcemy by dziecko wymieniło – mówimy wtedy np. Ooo – la (Ola).
2) Dziecko pisze ze słuchu spółgłoski, samogłoski lub sylaby, które dyktujemy pojedynczo;
3) Mówimy dziecku wyraz, literując go np. „o-k-o”, a ono ma powiedzieć, jakie to słowo. Zaczynamy od słów łatwych, trzyzgłoskowych np. oko, las;
4) Przygotowujemy obrazki o trzyliterowych nazwach, które wypowiadamy literując (np. „oko”), a dziecko wskazuje, o jaki obrazek chodzi;
5) Polecamy dziecku wybrać obrazek, którego nazwa rozpoczyna się na daną głoskę np. „o”, (należy przygotować większą liczbę obrazków, o nazwach zaczynających się różnymi literami);
6) Dziecko reaguje np. klaśnięciem lub podniesieniem ręki, jeśli obrazek, który mu wskażemy, rozpoczyna się na wcześniej ustaloną głoskę;
7) Przygotowujemy pary obrazków, których nazwy różnią się tylko jedną głoską (tzw. fonemy opozycyjne), kosa – koza, buty – budy, kos – koc; wskazujemy dziecku, a ono ma je nazwać. Sytuacje można odwrócić – wtedy my nazywamy rysunki leżące na stole, a dziecko będzie je pokazywać;
8) Podajemy dziecku wyraz – np. zupa, osa, polecając mu zamieniać ostatnią głoskę na inną np. na „y”;
9) Wypowiadamy słowo np. kot, dom, a dziecko ma utworzyć inne, rozpoczynające się na pierwszą literę tego słowa (tu: k lub d).
Ćwiczenia – percepcji słuchowej:
- Słuchanie wypowiedzi językowych (www.arson.pl) – 15 minut dziennie;
- Rozpoznawanie odgłosów z otoczenia – wszelkich możliwych słuchanych w danej chwili;
- Rozpoznawanie odgłosów wywołanych celowo przez prowadzącego (po uprzednim zapoznaniu się z nim);
- Rozpoznawanie głosów zwierząt, pojazdów lub sprzętów gospodarstwa domowego nagranych na taśmie magnetofonowej; o Zabawa „Kto zawołał?” – rozpoznawanie głosu wołającej osoby;
- Zabawa w odnajdywanie ukrytego grającego przedmiotu;
- Rozpoznawanie dźwięków instrumentów muzycznych, zwierząt, odgłosów natury;
- Wsłuchiwanie się w ciszę;
- Naśladowanie przez dziecko wystukiwanego rytmu;
Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej;
- Rozpoznawanie początkowej lub końcowej głoski w wyrazach;
- Wyodrębnianie wyrazu rozpoczynającego się daną, umówioną głoską z ciągu różnych wyrazów wypowiadanych przez prowadzącego;
- Wyodrębnianie danej, umówionej sylaby z ciągu różnych sylab wypowiadanych przez prowadzącego (da ma wa za ka da ga ta da ma wa za ka ga ta); o Liczenie sylab w wyrazach;
- Zabawa w kończenia słów;
- Wyodrębnianie wyrazów w zadaniu – ilość wyrazów można zaznaczać ilością odkładanych przedmiotów, np. klocków;
- Zabawa w szukanie rymów do danego wyrazu; Odróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej – dziecko klaszcze, gdy usłyszy nieprawidłową wymowę, podnosi rękę słysząc głoskę zdeformowaną itp.